Och, jak bardzo cieszymy się, że tu jesteś, bo właśnie dzięki nam spojrzysz na znajome święta z innej perspektywy. Jesteśmy pasjonatami poznawania kultury i zwyczajów różnych krajów. Wiemy, jak bardzo języki obce otwierają drzwi do świata symboli, przesądów i historii, które przenikają codzienność mieszkańców danego kraju. Dlatego, kiedy ktoś trafia na blog Belle Parole, wiemy, że zależy mu na wiedzy osadzonej w praktyce, bliskiej życiu i bez zbędnego nadęcia.
Dziś wybierzmy się we wspólną podróż, dzięki której zobaczysz andrzejki we Włoszech trochę inaczej niż zwykle. W Polsce kojarzymy je z laniem wosku, butami ustawianymi jeden za drugim i z pytaniami o przyszłość. We Włoszech to święto jest mniej popularne, lecz mimo to znajdziemy tu wiele tradycji i dawnych wierzeń, które zawsze łączą się z lokalną historią, zwłaszcza że postać świętego Andrzeja pojawia się w wielu regionach Italii.
Chcesz uczyć się języka włoskiego z Włochami mówiącymi po polsku?
Wróżby andrzejkowe we Włoszech
Choć, jak wspomnieliśmy, wróżby andrzejkowe nie są we Włoszech tak rozbudowane, jak polskie andrzejki, to jednak włoskie regiony mają swoje perełki. Najczęściej spotkasz je na południu i w mniejszych miejscowościach. W zacisznych miejscach z tradycjami dawne zwyczaje wciąż trzymają się mocno. Musisz wiedzieć, że Włosi lubią, kiedy tradycje są zakorzenione w lokalnym święcie, a nie kopiowane z zewnątrz, dlatego andrzejkowe wróżby najczęściej łączą się tu z religią, kalendarzem liturgicznym oraz kultem patronów.
Jedna z najbardziej charakterystycznych praktyk dotyczy tego, w jaki sposób dziewczęta próbowały dawniej sprawdzić, kto zostanie ich mężem. W Polsce znamy zasadę, że w szeregu ustawionych butów pierwsza wyjdzie para tego, kto pierwszy wejdzie w związek. We Włoszech stosowano podobną zabawę, choć częściej używano nie butów, a drobnych przedmiotów ukrytych pod tkaniną. Uczestnicy wybierali jeden element i w zależności od tego, co wyciągnęli, wróżono im charakter i cechy przyszłego partnera. I tak na przykład:
- amore (miłość) – np. pierścionek;
- lavoro (praca / stabilność) – kluczyk;
- fortuna (szczęście) – moneta;
- imprevisti (niespodzianki) – mały kamyk.
Często pojawiały się też wróżby związane z numerami domów, monetami i modlitwą. W niektórych częściach kraju (szczególnie tam, gdzie rodziny są mocno związane z tradycją) dziewczęta odmawiały różaniec, prosząc o dobrą i spokojną przyszłość:
- richiesta di protezione – prośba o opiekę;
- desiderio per il futuro – życzenie na przyszłość.
Czasem też zostawiały monetę przy figurce świętego Andrzeja, wierząc, że patron ukaże odpowiedź w nadchodzącym roku.
Czym różnią się włoskie i polskie andrzejki?
Kiedy porównujemy polskie andrzejki z włoskimi, od razu widzimy, jak dużo dzieli te tradycje, choć pamiętajmy, że korzeń pozostaje wspólny. W Polsce to wieczór lekkich zabaw, który bardzo często organizowany jest w przedszkolach, szkołach i klubach. To wieczór towarzyski i czas na wspólne imprezowanie. Włosi nie traktują 30 listopada jako czasu na tak huczne zabawy, tylko jako dzień patrona, czasem powiązany z lokalnymi uroczystościami religijnymi. We Włoszech bardziej celebruje się wigilię świąt lub ważnych dat niż same wróżby.
Ciekawostka
W regionie Trentino i Tyrolu Południowym możesz trafić na ogłoszenia o lokalnych festach i kiermaszach organizowanych pod koniec listopada, często ku czci świętych patronów. Czasem zbiega się to ze wspomnieniem świętego Andrzeja, dlatego turyści bardzo często mylnie biorą te wydarzenia za włoskie andrzejki. W rzeczywistości to po prostu regionalne święta, które przypadkiem wypadają w podobnym czasie.
A skoro mówimy o jesiennych zwyczajach i tym, jak różne święta splatają się ze sobą w kulturze włoskiej, to koniecznie zajrzyj także do tekstu o tym, jak Włosi przeżywają dzień zaduszny. Przeczytaj Wszystkich świętych we Włoszech. Tradycje i obchody.
Przesądy związane z Andrzejkami
W dawnych wiekach, szczególnie w XVI wieku, ludzie bardzo chętnie sięgali po praktyki wróżebne. Niektóre przetrwały do dziś. Kiedy zaglądamy do archiwów, pierwsze wzmianki o zwyczajach andrzejkowych we Włoszech odnoszą się właśnie do wróżenia małżeńskiego oraz interpretowania snów.
Jednym z ciekawszych przesądów było przekonanie, że jeśli dziewczyna odłoży na noc pod poduszkę karteczkę z imieniem wybranka, święty Andrzej wskaże, czy ten związek jest jej pisany. Przypomina Ci to coś? Tak! W Polsce mamy coś podobnego, a więc losowanie imion na ślub lub obserwowanie, która z dziewcząt pierwsza zostanie panną młodą.
W Rzymie natomiast wierzono, że święty Andrzej obchodzi dzień swoich wiernych w sposób szczególny, dlatego modlitwy zanoszone tego wieczoru mają większą moc. Zdarzało się, że młode osoby pozostawiały przy kościelnej kruchcie karteczki z zapisanymi życzeniami na nadchodzący czas. Ciekawe, jakie życzenie padało na papierze najczęściej. Rozgłos i sława, bogactwo, zdrowie, miłość…😄?
Kulinarne inspiracje na andrzejki
Skoro andrzejki, to musi być i coś dla podniebienia, zwłaszcza że święto obchodzone pod koniec roku aż prosi się o rozgrzewające potrawy. Włosi nie mają jednej narodowej potrawy dedykowanej świętemu Andrzejowi, ale wiele regionów łączy końcówkę listopada z gęstymi zupami, pieczonymi warzywami, a nawet z deserami na bazie miodu.
W Apulii na przykład bardzo popularne są proste ciasteczka z oliwą i winem, podawane przy okazji jesiennych świąt.
W Kampanii królują dania z kasztanów, bo to właśnie w tym okresie przypada ich najlepszy sezon.
We Florencji z kolei pojawia się cecina. Jest to placek z mąki z ciecierzycy, który najlepiej pasuje do chłodnych włoskich wieczorów o tej porze roku.
Jeśli zapragniesz połączyć polskie tradycje i włoski klimat, to nie wahaj się! Zrób to i stwórz coś zupełnie własnego. Na przykład zestaw klasyczne lanie wosku z degustacją oliw, których kolor pięknie mieni się przy świecach. Możesz też przygotować wspólne gotowanie z udziałem znajomych, bo to we Włoszech sprawdza się zawsze.
Czy w Twojej wróżbie pojawiła się nauka języka włoskiego? Czekamy w Belle Parole!
W Belle Parole uczymy tak, żeby język łączył się ze światem kultury i codziennością. Rozmawiamy o zwyczajach, tłumaczymy, skąd biorą się święta, jak Włosi je postrzegają i jak sami możesz je celebrować, nawet mieszkając w Polsce.
Jeśli dołączysz, będziemy mogli wspólnie zanurzyć się w tematach takich jak tradycje, włoskie przesądy czy historia patronów, a Ty wyniesiesz z zajęć coś więcej niż tylko gramatykę. Wszystkie informacje o rodzajach dostępnych kursów i szczegóły zapisów znajdziesz w naszej zakładce „kursy”.
Jeśli masz ochotę, dołącz i zobacz, jak przyjemność nauki rośnie, kiedy w grę wchodzi żywa kultura przekazana z ust samych rodowitych Włochów – native speakerów z Belle Parole. A jeśli wyślesz wiadomość, koniecznie sprawdź swoją skrzynkę odbiorczą. Wiadomość już czeka!
Zapisz się na zajęcia z native speakerami w Belle Parole!
Najczęściej zadawane pytania
Jakie są tradycje andrzejkowe?
W Polsce znamy wróżby, takie jak lanie wosku, ustawianie butów czy losowanie imion. We Włoszech tradycje są skromniejsze, ale wciąż obecne. Na południu spotkamy wróżby z przedmiotów, modlitwy o szczęście, a także lokalne obchody ku czci świętego Andrzeja.
Czy lanie wosku jest popularne we Włoszech?
Lanie wosku nie jest popularne we Włoszech. Ten zwyczaj jest mocno zakorzeniony w polskiej tradycji i we włoskiej kulturze praktycznie nie występuje. Włosi mają własne wróżby, które są najczęściej związane z modlitwą, losowaniem przedmiotów albo interpretowaniem snów.
Skąd pochodzą andrzejki?
Pierwotnie z Europy, a dokładniej z tradycji związanych z kultem świętego Andrzeja. Zwyczaje rozwijały się stopniowo. Pierwsze wzmianki o wróżbach pojawiają się w czasach średniowiecznych, a prawdziwy rozkwit nastąpił w okolicach XVI wieku.
Z jakiego kraju są andrzejki?
Nie ma jednego kraju, który mógłby przypisać je wyłącznie sobie. W Polsce andrzejki rozwinęły się najmocniej, ale wiele tradycji znajdziemy też w innych częściach Europy, także we Włoszech. Każdy region nadał im własny charakter, dzięki czemu dziś mamy tyle ciekawych wariantów tego święta.
W jakiej szkole uczą o tradycjach włoskich?
W szkołach językowych, które łączą naukę z kulturą, tradycje włoskie pojawiają się naturalnie jako część programu. W Belle Parole często wplatamy je w lekcje, bo pomagają zrozumieć język w realnym kontekście. Nasi uczniowie poznają włoskie zwyczaje, święta i codzienność mieszkańców Italii.
